سنگ‌شناسی و ژئوشیمی سنگ‌های آتشفشانی دشت‌کوه در شمال ایرانشهر، پهنه فلیش خاور ایران

Authors

  • حبیب بیابانگرد استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده‌ علوم پایه، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
  • ساسان باقری استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده‌ علوم پایه، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
  • محمدرضا بخشی محبی استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده‌ علوم پایه، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
  • معین دریاپیما هرمزی کارشناسی ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده‌ علوم پایه، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
Abstract:

مجموعه آتشفشانی دشت‌‌کوه در فاصله‌ 75 کیلومتری شمال ایرانشهر قرار دارد. این توده شامل دو بخش A (توده‌ اصلی) و B (بخش جدا افتاده در بخش شمالی دشت‌‌کوه) است.  بر پایه نقشه‌های زمین‎شناسی تهیه شده از منطقه، مجموعه اخیر به سن کرتاسه بالایی، درون فلیش‌های خاور ایران نفوذ کرده است و مرز گسلی با کنگلومرای پایه‌ ائوسن دارد. توده‌ یادشده شامل سنگ‌های بازالت، آندزیت، آندزی‎بازالت و تراکی‎بازالت است. کانی‌های اصلی سازنده سنگ‌های این توده شامل پلاژیوکلاز، پیروکسن، هورنبلند و سانیدین است و این سنگ‌ها بیشتر بافت پورفیری دارند. عضو وابسته به این مجموعه نهشته‌های آذرآواری است که در بخش پایینی آنها  قرار دارد و بیشتر توف هستند. در نمودار فراوانی عناصر خاکی کمیاب نمونه‌های مورد مطالعه، نسبت به فراوانی این عناصر در کندریت، شیب منفی قابل ملاحظه‌ای دیده می‌شود که نشان‌دهنده غنی‌شدگی نمونه‌ها از عناصر خاکی کمیاب سبک (LREE) و تهی‌شدگی از عناصر خاکی کمیاب سنگین (HREE)، برای سنگ‌های آتشفشانی دشت‌کوه است. نمودارهای مختلف ترکیب شیمیایی، زمین‌ساخت- ماگمایی و تعیین منشأ وابسته به سنگ‌های مورد مطالعه نشان می‌دهد که سنگ‌ها ماهیت آلکالن با منشأ گوشته‌ای دارند و در محیط کمان آتشفشانی قاره‌ای شکل گرفته‌اند. به نظر می‌رسد مجموعه آتشفشانی دشت‌کوه بخشی از یک کمربند جزایر کمانی است که از شمال پاکستان تا ایران گسترده و طی رخداد زمین‌ساختی جوان‌تر، از منشأ خود جدا شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پترولوژی و ژئوشیمی مخروط‌های آتشفشانی پلیو-کواترنری بوبک و سیخ‌کوه، باختر نهبندان، خاور پهنه لوت

مخروط­های آتشفشانی کوه بوبک و سیخ­کوه در جنوب خاوری استان خراسان جنوبی و در شمال و جنوب باختری  شهرستان نهبندان واقع شده اند. از دیدگاه تقسیم بندی زمین شناسی ساختاری ایران آنها متعلق به پهنه لوت می باشند. این مخروط­ها عمدتاً از سنگهای آذرین خروجی تراکی بازالت، و تراکی آندزیت تشکیل شده­ و دارای  بافت غالب پورفیریتیک هستند. کانی­های اصلی سازنده آنها پلاژیوکلاز، پیروکسن، الیوین، هورنبلند و بیوتیت و...

full text

پترولوژی و ژئوشیمی سنگهای آتشفشانی ترشیری شمال غرب نیشابور

چکیده سنگ های آتشفشانی شمال غرب نیشابور واقع در بخش جنوب شرقی نوار آتشفشانی مشکان، به عنوان بخشی از ماگماتیسم ترشیری ایران در زون بینالود (شمال شرق ایران) معرّفی شده اند. این سنگ های آتشفشانی با راستای شمال باختری-جنوب خاوری به ائوسن میانی-پسین نسبت داده شده و به سه واحد آتشفشانی e1 ، e2 و e3 تقسیم شده اند. سنگ های رسوبی به ویژه در واحدهای e2و e3 یافت می-گردند. تکاپوهای آتشفشانی در واحد هایe1 و...

15 صفحه اول

ژئوشیمی و خاستگاه زمین‌ساختی- ماگمایی سنگ‌های آذرین ترشیری در محدوده خاور و شمال خاور نهبندان، خاور ایران

فعالیت آتشفشانی در محدوده خاور و شمال خاور نهبندان (خاور ایران) شامل طیف گوناگونی عمدتا از ترکیبات بازی تا میانه است. همه این سنگ‌ها ترکیب سدیک دارند (Na2O/K2O>1) و در سری‌های تولئیتی با پتاسیم پایین و کالک‌آلکالن قرار می‌گیرند. مطالعه سنگ‌نگاری، شیمی کانی‌ها و ژئوشیمی سنگ کل نشان‌دهنده تمایز بازالت‌ها به دو گروه کالک‌آلکالن و تولئیت‌های با پتاسیم پایین مرتبط با کمان‌های م...

full text

ژئوشیمی و پتروژنز سنگ‌های آتشفشانی و نیمه نفوذی گیوشاد (جنوب‌باختر بیرجند، خاور ایران)

منطقه مورد بررسی، در فاصله 41 کیلومتری جنوب‌باختری بیرجند، در بخش شمالی ایالت جوش خورده سیستان قرار دارد. یک مجموعه آتشفشانی شامل آندزیت و آندزیت بازالتی به همراه یک توده نیمه نفوذی دیوریتی منسوب به ائوسن به درون شیل و ماسه سنگ پالئوژن نفوذ کرده‌اند. بافت‌های غالب مشاهده شده در این مجموعه سنگی شامل پورفیری با زمینه میکروگرانولار، پورفیری و گلومروپورفیری هستند. پلاژیوکلاز (الیگوکلاز- آندزین) و آ...

full text

زمین‌شیمی سنگ‏‌های آتشفشانی جنوب گزیک (خاور بیرجند) و کاربرد آن در بررسی تحولات پهنه سیستان (خاور ایران)

منطقه بررسی‏‌شده در جنوب گزیک (خاور بیرجند) و حاشیه خاوری پهنه جوش‌خورده سیستان در استان خراسان جنوبی است. سنگ‏‌های آتشفشانی بررسی‏‌شده به‌صورت واحدی با روند کمابیش شمالی- جنوبی رخنمون دارند. این سنگ‏‌ها بیشتر شامل گدازه‌های حدواسط مانند آندزیت و آندزیت- بازالت هستند. برپایه روابط صحرایی و سن‌سنجی فسیلیِ سنگ‏‌های آهکی، سن این سنگ‏‌ها نزدیک به کرتاسه پسین (ماستریشتین) است. از دیدگاه سنگ‌نگاری، پل...

full text

ژئوشیمی و پتروژنز سنگ‌های آتشفشانی ترشیری منطقه حسین‌آباد (جنوب‌باختر بیرجند، خاور ایران)

باختری زون جوش‌خورده سیستان قرار گرفته است. در منطقه حسین‌آباد، مجموعه‌ای از سنگ‌های آتشفشانی متعلق به ترشیری، بخش‌های مختلف ردیف‌های افیولیتی منسوب به کرتاسه فوقانی را قطع نموده‌اند. این سنگ‌ها آندزیتی بوده، دارای بافت غالب پورفیری و گلومروپورفیری هستند. پلاژیوکلاز، هورنبلند، اوژیت و بیوتیت، درشت بلورهای این سنگ‌ها هستند. بافت غربالی و دگرسانی انتخابی در پلاژیوکلاز، وجود حاشیه سوخته در هورنبلن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 25  issue 99

pages  227- 238

publication date 2016-06-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023